Maddenin Ölçülebilir Özellikleri
1.Kütle
Kütle, madde miktarının bir ölçüsüdür. Aynı büyüklükteki maddeler, farklı kütlelere sahip olabilir. Maddenin büyüklüğü kütlesini tahmin etmede yanıltıcı olabilir. Maddelerin kütlelerini doğru ve tam ölçmek için eşit kollu terazi adı verilen alet kullanılır.
Eşit kollu terazilerde, tartılan maddenin kütlesi, bilinen kütlelerle karşılaştırılır. Kütle birimi olarak gram ve kilogram
kullanılır. Bu iki birim sırasıyla; “g” ve “kg” sembolleriyle gösterilir. 1 kg = 1000 g ve 500 g = 0,5 kg’dır. Sizler de çeşitli katı maddelerin kütlelerini tartarak ölçebilirsiniz. Ölçüm sonuçlarını g’dan kg’a, kg’dan g’a çeviriniz.
Sıvıların kütlesi, katılarda olduğu gibi eşit kollu teraziyle tartılarak öğrenilebilir. Açık pekmez veya tahin satılan dükkânlarda önce boş kap tartılır. Bu tartım sonucu elde edilen değer, kabın darasını verir. Sonra kap pekmez veya tahin ile doldurularak yeniden tartılır. İkinci tartımın sonucu pekmez ile kabın brüt kütlesidir. Brüt kütleden dara çıkarılırsa net kütleye ulaşılır.
2.Hacim
Sıvıların hacmini ölçmek için dereceli silindir veya ölçülü kaplar kullanılır. Sıvı ölçmede kullanılan kabın üzeri eşit aralıklarla çizilmiştir. Sıvı maddeleri ölçerken dereceli kabın düz bir zeminde olması gerekir. Sıvı madde dereceli silindir veya ölçülü kaba doldurulur. Sıvının hacmini, bu kapların üzerindeki çizgiler ve rakamlar yardımıyla ölçeriz. Bu kaplar, düzgün şekilli olmayan maddelerin de hacmini ölçmemizi sağlar.
Marketten alınan süt veya meyve suyu paketinin üzerinde 1 litre ya da 1000 mililitre yazmaktadır. Sıvı maddelerin hacmini ölçmek için litre (L) adı verilen ölçü birimi kullanılır. Küçük meyve suyu kapları ya da süt paketleri üzerinde 200 mililitre (ml) gibi hacim gösteren değerler görürüz. Küçük su şişesinin üzerinde ise 0,5 L ya da 500 mL yazmaktadır. Üzerinde yazılandan anlaşılabileceği gibi 1 L = 1000 mL ve 500 mL = 0,5 L’ dir. Sizler de ölçülü kap kullanarak çeşitli
sıvıların hacimlerini ölçebilirsiniz. Ölçüm sonunda elde ettiğiniz değerleri mL’den L’ye ve L’den mL’ye çeviriniz
FEN & TEKNOLOJİ 